- TRACTORIA
- TRACTORIAdiploma seu instrumentum est evectionis seu cursus publici, quô ius et facultas dabatur equos, vehicula, et viaticum petendi de publico, aliter Combina, quam vocem vide, ut et ubi de Cursu publico. De illis tituli passim de Cursu publico et de Tractoriis et stativis, lib. 12. Cod. Iustin. et lib. 8. Cod. Theodos. ubi multa egregia habent Iac. Cuiacius, Iac. Gotofredus, Alii. Formulam earum exhibet B. Brissonius. Transiit illarum a romanis ad Francicos Reges usus, quibus hi Missis suis similiter commeatum et hospitia praeberi iubebant, uti videre est, apud Marculfum, l. 11. cui tit. Tractoria Legatorum, ubi formula huiusmodi instrumenti sic incipit: Ille Rex omnibus agentibus. Dum et nos in Dei nomine Apostolicum virum illum partibus illis legationis causâ direximus, ideo iubemus, ut locis convenientibus eidem a vobis evectio simul et hamanitas ministretus, h. e. veredos seu paraveredos tantos, panis nitidi modios tantos, vini modios tantos etc. Inde latius extensa vox, ut nonnumquam pro quovis Diplomate Principis sumatur. uti pluribus docet Car. du Fresne Glossar. Sed et apud Eccles. Scriptores interdum occurrit, pro epistola citatoria et evocatoria, quâ trabitur scil. et evocatur quispiam, ut certô locô et tempore praesenrem se sistat. Augustin. Epist. 217. Tractoria ad me 5. Id. Nov. venit, sam finitô die, et me valde indispositum in venit, ut occurrere omnino non possem. Vide Formulas antiquas Promotionum Episc. Tom. II. Concil. Gallic. Sirmondi, p. 651. 653. 656. Bern. Ferrarium de Epistol. Eccl. l. 2. c. 1. et Ioh. Garnerium ad Marium Mercat. in Commonitorio, c. 3. eidem laudatos. Cl. Suicerus tractorias, diplomata seu libellos, datos in exteros tractus ituris, unde esset cognoscere, quô pactô tractari aliquem oporteret; saepeque ab Episcopis sic commendatos, ob delicta paenitentiae ergo peregrinantes; Primates etiam, cum Episcopos ad Synodum vocarent, iis usos: sed et Epistolas ab Episcopis scriptas, quibus absentiam excusarent, imo et Synodales Epistolas nonnumquam hâc voce insignitas, docet Thes. Eccl. in Τρακτωρεία. Vide quoque Lud. de la Cerda, Advers. c. 92. num. 17.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.